Abstract : भारतीय स्वातंत्र्यलढा ही एक बहुआयामी बाब म्हणून ओळखली जाते. आधुनिक भारताच्या जडणघडणीमध्ये विविध संस्था, संघटना, व्यक्ती व चळवळींचे महत्वपूर्ण योगदान राहिले आहे. यामध्ये लोकमान्य टिळकांनी महाराष्ट्रात सुरु केलेल्या होमरूल चळवळीचे स्थान महत्वपूर्ण असे आहे.